Zachowek oznacza prawo do żądania zapłaty określonej kwoty od spadkobierców. Prawo to przysługuje bliskim krewnym spadkodawcy, czyli zstępnym, rodzicom oraz małżonkom uprawnionym do dziedziczenia ustawowego. Może ono jednak ulec przedawnieniu. Jaki zatem jest termin na złożenie pozwu o zachowek?
Czym jest zachowek?
Zachowek jest formą zabezpieczenia osób mających prawo do dziedziczenia ustawowego, które nie dostały należnej kwoty lub nie zostały uwzględnione w testamencie zmarłego. Najczęściej dochodzi do tego, kiedy zmarły zabezpieczył tylko wybranych bliskich darowiznami, w wyniku czego wartość spadku spadła znacząco lub kiedy niektórych w ogóle pominął w testamencie. W przypadku kiedy darowiznę otrzymała osoba trzecia (niemająca prawa do dziedziczenia ustawowego), jej wartość można doliczyć do masy spadkowej, jeśli nie upłynęło 10 lat od chwili jej przekazania do momentu śmierci zmarłego. W przypadku darowizny dla osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego ten termin nie ma znaczenia. Prawa do zachowku nie mają osoby wykluczone z dziedziczenia ustawowego, na przykład w wyniku wydziedziczenia.
Termin przedawnienia roszczenia o zachowek
Osoby mające uzasadnione roszczenia do otrzymania zachowku mają najczęściej 5 lat na wystąpienie do sądu. Zgodnie bowiem z art. 1007 Kodeksu Cywilnego roszczenie o zachowek przedawnia się w ciągu 5 lat od otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy. Podany termin obowiązuje, jeśli spadkodawca nie zostawił testamentu.
W przypadku testamentu sprawa może się skomplikować. Generalna zasada głosi, że termin 5-letni liczy się od momentu ogłoszenia testamentu w toku postępowania przez sąd lub notariusza. Kiedy toczy się spór co do ważności testamentu lub kiedy okaże się, że jest kilka testamentów, dochodzi wtedy do braku rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia lub do jego przerwania. I tak na przykład, jeśli spadkodawca zostawił kilka testamentów, termin przedawnienia biegnie od ogłoszenia tego, z którego uprawniony wywodzi roszczenie o zachowek.
