Związek przyczynowo-skutkowy stanowi to jedno z podstawowych zagadnień z zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej. Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego “zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.” Dodatkowo § 2 wyżej wspomnianej regulacji uszczegóławia, że: “W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.” W kontekście wyżej przytoczonych przepisów związek przyczynowo-skutkowy spełnia dwie główne funkcje:
- warunkuje powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej,
- określa granice odpowiedzialności odszkodowawczej.
Co to oznacza w praktyce? W jaki sposób analizowane są następstwa przyczynowo-skutkowe w przypadku szkód górniczych? Kilkoma wskazówkami na ten temat dzielimy się w dalszej części naszego wpisu.
Związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą
W celu rozstrzygnięcia związku przyczynowo-skutkowego między określonym zdarzeniem a szkodą, konieczne jest staranne i wnikliwe wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawny oraz określenie faktów, które mogą mieć z nią bezpośredni związek. Ocena związku przyczynowo-skutkowego i jego rodzaju dokonywana jest zgodnie z zasadami naukowymi, a jeśli istnieje taka konieczność również z uwzględnieniem specjalistycznej opinii biegłego. Po zgromadzeniu wszystkich niezbędnych danych sąd ocenia — odnosząc się konkretnie do sprawy — czy można uznać, że między zdarzeniem a szkodą istnieje normalny związek przyczynowy. Dopiero po udowodnieniu następstwa przyczynowo-skutkowego możliwe jest ubieganie się o odszkodowanie za szkodę górniczą.
Następstwo przyczynowo-skutkowe w kontekście odszkodowania za szkody górnicze
W przypadku odpowiedzialności za szkody górnicze następstwo przyczynowo-skutkowe przeobrażeń powierzchni spowodowanych eksploatacją górniczą na danym terenie dotyczy sytuacji, w których dochodzi do:
- zmiany stosunków wodnych wpływających na zawodnienie lub osuszenie gruntu, co powoduje negatywny wpływ na grunty sąsiednie oraz prowadzi do deformacji terenu;
- przemieszczenia elementów górotworu, czego skutkiem są deformacje ciągłe (obniżenia, krzywizny, przemieszczenia, nachylenia, odkształcenia poziome) lub deformacje nieciągłe (leje, progi, szczeliny).
- wstrząsów górotworu, które powodują drgania podłoża.
W rezultacie zaistnienia powyższych przyczyn dochodzi do skutków w postaci np. przekształceń hydrologicznych i przyrodniczych, zmiany ukształtowania terenu, drgań i uszkodzeń obiektów, co utrudnia lub uniemożliwia ich użytkowanie.
