Przywrócenie stanu poprzedniego, czyli odtworzenie stanu sprzed powstania szkody, to jeden ze sposobów naprawienia szkody górniczej wyrządzonej poszkodowanemu — obok wypłaty odszkodowania (zgodnie z art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego). Jak w praktyce wygląda proces naprawiania szkód górniczych w myśl obowiązujących przepisów?
Kto odpowiada za naprawienie szkody górniczej?
Kwestie związane z odpowiedzialnością za następstwa działań górniczych regulowane są przez następujące przepisy:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 2020, poz. 1740 t.j., z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2020 r. 1064 t.j., z późn. zm.) – obowiązująca od 1 stycznia 2012 r.
Zgodnie z ww. normami prawnymi o odpowiedzialności za szkodę górniczą można mówić wtedy, gdy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ruchem zakładu górniczego a szkodą, która definiowana jest jako każdy uszczerbek majątkowy na czyichś dobrach, za który ktoś w świetle prawa jest odpowiedzialny. W praktyce oznacza to, że jeśli ruch zakładu górniczego prowadzony jest zgodnie z przepisami prawa geologicznego i górniczego, wówczas nie można sprzeciwiać się zagrożeniom ruchu zakładu górniczego. Jeśli jednak szkody wynikają z przesłanek zgodnych z przepisami ww. ustaw, właściciel nieruchomości może żądać naprawienia szkody. Prawo dopuszcza też możliwość domagania się zapobiegania szkodom przez właścicieli nieruchomości.
Obowiązek naprawienia szkody spoczywa na tym, kto jest za nią odpowiedzialny. Przywróceniem do stanu poprzedniego może jednak zająć się również sam poszkodowany za zgodą przedsiębiorcy. W zamian za to otrzymuje zapłatę w odpowiedniej kwocie pieniężnej (wartość uwzględnionych nakładów).
Jak naprawiane są szkody górnicze?
Naprawianie szkód górniczych polega na odtworzeniu stanu sprzed szkody. Polega przede wszystkim na zapewnienie obiektom budowlanym, urządzeniom oraz instalacjom niepogorszonej odporności, ciepłochłonności, szczelności i użyteczności techniczno-funkcjonalnej — co wynika z zapisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2011 Nr 163 poz. 981).
Gdyby jednak odtworzenie stanu sprzed szkody nie było możliwe, pociągało za sobą dla zobowiązanego zbyt duże trudności lub koszty, rozliczenie na rzecz poszkodowanego może odbyć się poprzez świadczenie pieniężne. Przywrócenie stanu poprzedniego może też nastąpić przez dostarczenie gruntów, obiektów budowlanych, urządzeń, lokali, wody lub innych dóbr tego samego rodzaju. W przypadku gruntów leśnych i rolnych naprawienie szkody następuje na drodze rekultywacji (zgodnie z przepisami o ochronie tych gruntów).
