W związku z nadejściem sezonu urlopowego, zwiększoną liczbą podróżnych, częściej pojawiają się opóźnienia w podróżach lotniczych. Pasażerowie zwykle niestety nie mają świadomości swoich praw związanych z opóźnionym lotem, nie wiedzą jak postępować ani także czego mogą wymagać od przewoźnika lotniczego.
Prawa pasażerów reguluje rozporządzenie nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów.
Jakie odszkodowanie za opóźniony lot?
Ważną kwestią, którą pasażerowie muszą brać pod uwagę i o której muszą pamiętać to kwestia, iż omawiane przepisy znajdują zastosowanie do osób odlatujących z lotniska na obszarze Unii Europejskiej oraz do osób odlatujących z lotniska w kraju trzecim (spoza Unii) i lądujących w państwie członkowskim. Rozporządzenie przyznaje pasażerom uprawnienia związane z następującymi przypadkami:
- odmowy przyjęcia na pokład wbrew woli pasażera;
- odwołania lotu;
- opóźnienia lotu.
W tych sytuacjach pasażerowie mają uprawnienie do otrzymania odszkodowania w wysokości:
- 250 euro dla wszystkich lotów o długości do 1500 kilometrów;
- 400 euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1500 kilometrów do 3500 kilometrów;
- 600 euro dla wszystkich innych lotów.
Należy pasażerom zwrócić uwagę na okoliczność, iż odległość, o której mowa w rozporządzeniu przy jej określaniu, to odległość od miejsca wylotu do ostatniego celu lotu.
W sytuacji wypłaty odszkodowania przez przewoźnika lub wywiązania się przez przewoźnika z innego zobowiązania (np. zapewnienia alternatywnego sposobu podróży) rozporządzenie nie narusza praw pasażerów do dochodzenia dalszego odszkodowania. W polskim systemie prawnym pojęcie szkody jest regulowane przez przepis kodeksu cywilnego, zgodnie z treścią, którego szkoda majątkowa występuje w dwóch postaciach:
- rzeczywista strata,
- utracone korzyści.
Uprawnienia podróżnych
Poszkodowany pasażer może domagać się naprawienia szkody przez przewoźnika także w przypadku utraconych korzyści, co jednakże wymaga starannego udowodnienia przez pasażera, a także określenia wysokości hipotetycznych korzyści, które zostały utracone. Przewoźnik lotniczy, zgodnie z treścią rozporządzenia ma obowiązek informowania pasażerów o przysługujących im prawach, określonych w rozporządzeniu.
Pasażerom oprócz odszkodowania pieniężnego przysługuje tzw. prawo opieki, czyli, przewoźnik jest obowiązany zapewnić pasażerowi wyżywienie czy też możliwość skorzystania z telefonu lub faksu, niezależnie od przyczyny i gdy opóźnienie lotu wynosi:
- dwie lub więcej godzin w przypadku lotów o długości do 1500 km;
- trzy lub więcej godzin w przypadku lotów wewnątrz Unii Europejskiej na dystansie powyżej 1 500 km;
- trzy lub więcej godzin w przypadku lotów innych niż wewnątrz Unii o długości pomiędzy 1500 km a 3500 km,
- cztery lub więcej godzin w przypadku lotów o długości powyżej 3500 km.
Dodatkowo w sytuacji, jeżeli wylot jest opóźniony o więcej niż pięć godzin to wówczas pasażer, może zrezygnować z podróży i przewoźnik obowiązany jest zwrócić mu w terminie siedmiu dni całkowity koszt biletu. Pasażerowie muszą wziąć pod uwagę okoliczność, iż odszkodowanie jest nienależne, jeżeli opóźnienie zostało spowodowane siłą wyższą, np. pogoda i panujące warunki atmosferyczne uniemożliwiają ruch samolotów.
Pasażerom przysługuje szeroki wachlarz uprawnień w związku z opóźnionym lotem, jednakże należy pamiętać o tych uprawnieniach i w miarę możliwości dobrze udokumentować okoliczność i fakt opóźnienia lotu, gdyż linie lotnicze podejmują próby obrony przed wypłacaniem odszkodowań, odmawiając jej wypłaty, gdyż pasażer nie potrafi udowodnić opóźnienia lotu, a także jego zakresu.
Artykuł ukazał się w dzienniku 'Rzeczpospolita' w dniu 06.07.2018 r.
