Własność nieruchomości to nie tylko przywileje związane z posiadaniem rzeczy, dysponowaniem nią wedle własnego życzenia, lecz na właścicielu nieruchomości spoczywa również szereg obowiązków o czym niestety przeważająca większość osób nie ma świadomości i niejednokrotnie nie stosuje się do powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Rodzaje kontroli
Powyższa kwestia przede wszystkim dotyczy miejsca zastosowanie przepisy Ustawy Prawo Budowlane, a w szczególności art. 62 prawa budowlanego, zgodnie z treścią którego aby zapewnić właściwe utrzymanie obiektu budowlanego, jego właściciel lub zarządca ma obowiązek przeprowadzenia kontroli o których mowa poniżej (są one podzielone ze względu na częstotliwość ich dokonywania):
-
- przeglądy i kontrole, które właściciel i zarządca obowiązani są wykonywać co najmniej raz w roku:
- przegląd stanu technicznego obiektu – kontrola polegająca na sprawdzeniu przez osobę uprawnioną, z której przebiegu sporządzany jest protokół. Przedmiotem jej stan techniczny, lecz również sprawdzenie czy zostały wykonane ewentualne zalecenia z poprzedniej kontroli. Kontrola ta ma na celu sprawdzenie stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne oraz niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu.
- kontrola instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska – przepisy ustawy wprost nie definiują tego pojęcia. Praktyka i doświadczenie wskazują, iż niniejsze zagadnienie prawne dotyczy w szczególności urządzeń służących do gromadzenia ścieków, utylizacji odpadów, itd.
- kontrola stanu technicznego przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) – która ma na celu sprawdzenie drożności wszelkich przewodów kominowych, czy wydobywają się spaliny poza przewód kominowy.
- przeglądy i kontrole, które właściciel i zarządca obowiązani są wykonywać co najmniej raz w roku:
-
- kontrole i przeglądy, które właściciel i zarządca obowiązani są wykonywać co najmniej raz na 5 lat:
- kontrola stanu technicznego obiektu, w tym konstrukcji, przydatności do użytkowania, estetyki obiektu budowalnego oraz jego otoczenia, badanie instalacji elektrycznej, piorunochronnej, w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń, środków ochrony o porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów. Obejmuje zatem sprawdzenie stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego, oględziny otoczenia obiektu. pomiary instalacji elektrycznej i piorunnochronnej,
- kontrola urządzeń chłodniczych – art. 62 ust. 1 pkt 6 – co najmniej raz na 5 lat ocenia się efektywność energetyczną zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej nominalnej większej nż 12 kW,
- również należy sprawdzić czy wykonano zalecenia z poprzedniej kontroli,
- kontrole i przeglądy, które właściciel i zarządca obowiązani są wykonywać co najmniej raz na 5 lat:
-
- kontrola bezpiecznego użytkowania – każdorazowo w przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 61 pkt. 2 ustawy prawo budowlane, tj. w razie wystąpienia czynników odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.
- kontrole dokonywane raz na dwa lata – obowiązek dotyczy budynków większych – o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1 000 m2 – okresowa dokonywana co najmniej dwa razy w roku w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada – osoba dokonująca kontroli obowiązana jest bezzwłocznie pisemnie zawiadomić właściwy organ o przeprowadzonej kontroli – art. 61 ust. 1 ok. 3.
Wyłączenia obowiązku kontroli okresowych
Zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane z obowiązku wym. W art. 62 ust. 1 lit a , tj. z corocznego sprawdzenia stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu wyłączeni są właściciele i zarządcy.
- budynków mieszkalnych jednorodzinnych – zgodnie z obowiązującą definicją domu jednorodzinnego zawartą w art. 3 pkt 2a prawa budowlanego – jest to budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 proc. powierzchni całkowitej budynku,
- obiektów budowlanych budownictwa zagrodowego i letniskowego oraz całej grupy obiektów budowlanych wymienionych w art. 29 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane (np. wiaty, altany, przydomowe oranżerie (ogrody zimowe) o powierzchni zabudowy do 25 m², przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m² powierzchni działki, wiaty przystankowe i peronowe, i inne wymienione w tym przepisie). Obiekty te podlegają jednak kontroli rocznej w pozostałym zakresie.
Uprawnienia osób dokonujących kontroli
Przeglądy okresowe winny być wykonywane przez osoby posiadające określone kwalifikacje zawodowe. Kontrola stanu technicznego obiektu budowlanego może być dokonywana przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności ( z kilkoma wyjątkami, które zostaną omówione poniżej), które potwierdzone zostały w decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych lub o stwierdzeniu posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie określa każdorazowo zakres prac projektowych lub robót budowlanych w danej specjalności, do których uprawniona jest dana osoba. W razie wątpliwości w tym zakresie należy zwracać się do właściwej izby samorządu zawodowego.