Polskie przepisy pozwalają na spisanie testamentu w sposób notarialny, urzędowy (allograficzny), pisemny (holograficzny). W specyficznych sytuacjach możliwe jest przekazanie testamentu w sposób szczególny, czyli ustny, podróżny lub wojskowy. Wszystkie rodzaje testamentów mogą być podważone, choć w przypadku aktu notarialnego jest to trudne. Kto i w jaki sposób może unieważnić testament?
Procedura podważenia testamentu
Jedynym sposobem na podważenie testamentu jest postępowanie sądowe, w wyniku którego może powstać odpowiednie orzeczenie unieważniające testament. Może to nastąpić na drodze postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Testament może kwestionować zarówno wnioskodawca, jak i uczestnik postępowania. Podważenie ważności testamentu można zgłosić w trakcie przesłuchiwania przez sąd albo we wniosku złożonym do sądu prowadzącego daną sprawę. Testament można podważyć także w toku innych spraw dotyczących danego spadku, na przykład poprzez złożenie wniosku w trakcie postępowania o uchylenie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub w czasie trwania sprawy o zapłatę zachowku albo w sprawie o wykonanie zapisu testamentowego.
Aby skutecznie unieważnić testament, trzeba przedstawić konkretne dowody. Największe znaczenie mają:
- dokumentacja medyczna dowodząca, że spadkodawca nie był do końca świadomy tego, co robi;
- opinie biegłych psychiatrów i psychologów potwierdzające, że sporządzony testament nie jest wyrazem prawdziwej woli zmarłego;
- nagrania lub zeznania świadków (w których twierdzą na przykład, że spadkodawca był przymuszony przez osoby trzecie do sporządzenia testamentu o określonej treści).
Jeśli sąd stwierdzi, że testament nie ma mocy prawnej, najczęściej dochodzi do dziedziczenia na zasadach ogólnych lub zastosowanie poprzedniego testamentu.
