Zachowek to temat, który budzi wiele kontrowersji, zarówno wśród spadkobierców, jak i osób zainteresowanych przekazaniem swojego majątku na rzecz bliskich. Czy istnieją sposoby na uniknięcie płacenia zachowku? Wyjaśniamy!
Czym jest zachowek?
Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która ma na celu ochronę interesów najbliższych członków rodziny zmarłego. Prawo do zachowku przysługuje osobom mającym prawo do dziedziczenia ustawowego, takim jak małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki czy rodzice zmarłego. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli zmarły nie uwzględnił tych osób w swoim testamencie lub darowiznach realizowanych za życia, i tak mogą oni ubiegać się o część spadku.
Istnieją jednak okoliczności, kiedy można uniknąć płacenia zachowku. Warto wspomnieć tu o przedawnianiu roszczeń o zachowek – jest to 5 lat od śmierci spadkodawcy, jeśli nie pozostawił on testamentu.
Kiedy obowiązek zapłaty zachowku może być uchylony?
Zapłaty zachowku można uniknąć, jeśli spadkobierca ustawowy za życia spadkodawcy zrzekł się dziedziczenia, co musi być udokumentowane umową w formie aktu notarialnego. Wówczas traci on możliwość ubiegania się o zachowek.
Zachowku nie trzeba wypłacać, jeśli spadkobierca został uznany przez sąd za niegodnego dziedziczenia. Może się tak zdarzyć np., gdy osoba ta popełni wobec spadkodawcy przestępstwo albo podstępem lub groźbą zmusi go do sporządzenia czy odwołania testamentu. Co więcej, jeśli spadkodawca wydziedziczy w testamencie członka rodziny, może utracić on prawo do zachowku. Trzeba jednak wykazać, że osoba ta postępowała niezgodnie z zasadami współżycia społecznego, m.in. nie wywiązywała się z obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy.
Ponadto przed koniecznością wypłacenia zachowku może ochronić umowa dożywocia zawarta przez spadkodawcę i spadkobiercę.
